Domowe ekspresy automatyczne

Rynek ekspresów do kawy rozwija się bardzo dynamicznie. Pojawiają się na nim nie tylko nowi producenci, ale także firmy z ugruntowaną pozycją, które walczą o klientów, oferując innowacyjne rozwiązania. Dzięki temu, za pomocą jednego przycisku, możemy w domowym zaciszu przygotować napój o jakości porównywalnej do tej z dobrej kawiarni. (Fot. JURA)

Co ważne, nie dotyczy to tylko najpopularniejszych specjałów, takich jak cappuccino czy latte macchiato. Możliwości ekspresów są znacznie większe, a producenci, wprowadzając aktualizacje, mogą dodawać nowe napoje. Dodatkowo, rozbudowane opcje konfiguracji umożliwiają dostosowanie charakterystyki napoju do indywidualnych preferencji. Ekspresy automatyczne dają najwięcej możliwości i największy wybór kawy. Są wysokociśnieniowe (zwykle 15 – 19 barów), a ich obsługa jest w pełni zautomatyzowana. Same dobierają odpowiednią ilość wody, temperaturę parzenia, a użytkownik może regulować nawet grubość mielenia ziaren (mają młynek). Informują o konieczności odkamieniania, czyszczenia, napełnienia zbiornika z wodą lub pojemnika na kawę za pomocą wyświetlacza LCD.

Obsługa ekspresów

Uruchomienie ekspresu do kawy oraz sterowanie poszczególnymi procesami – od włączenia, przez wybór napoju kawowego aż po czyszczenie – to sprawa niezwykle prosta. Producenci ekspresów automatycznych skupiają się na tym, żeby ich obsługa była jak najłatwiejsza, a kawa jak najszybciej dostępna. Dlatego dużą popularnością cieszą się modele z funkcją OneTouch. Oznacza ona, że pod wylewkę wystarczy podstawić filiżankę oraz nacisnąć przycisk z wybranym specjałem kawowym, aby otrzymać kawę czarną lub mleczną. Rozwinięciem jej jest OneTouch for Two, umożliwiająca jednoczesne przygotowanie dwóch porcji kawy mlecznej. Wyświetlacz ekspresu pokazuje najważniejsze ustawienia i parametry oraz komunikaty dotyczące braku wody i ziaren w pojemniku na kawę, przepełnienia zużytymi kapsułkami lub fusami, zużycia filtra i przepełnienia zbiornika na skropliny, konieczności odkamienienia, jak też rodzaje kawy, jakie można wybrać i zaparzyć. Coraz częściej w ekspresach pojawiają się wyświetlacze dotykowe, pozwalające na intuicyjną obsługę urządzenia, które posługują się tekstem i obrazem. Mają dużą rozdzielczość, więc wyświetlają estetyczne grafiki. Interfejs prezentuje możliwe do przygotowania specjały i programy pracy. Warto zwrócić uwagę na to, czy ekran ma możliwość obsługi mokrym palcem. W końcu ekspres stoi zazwyczaj w kuchni i takie sytuacje się zdarzają. Ważna jest także pozycja wyświetlacza i przycisków. Dla osoby niskiej użytkowanie panelu umieszczonego na szczycie obudowy może być mało komfortowe. Znacznie lepiej sprawdzi się moduł sterowania na froncie.

JURA Z10; SIEMENS EQ900 plus TQ907RZ3

Sterowanie smartfonem

Smartfony stają się integralnym elementem nowoczesnych ekspresów do kawy, co przynosi wiele korzyści. Podczas domowego przyjęcia możemy utworzyć listę specjałów zamówionych przez gości i przygotować je po kolei, bez konieczności podchodzenia do ekspresu. Aplikacja mobilna oferuje również informacje dotyczące obsługi urządzenia i konserwacji, a także pozwala na zamówienie akcesoriów czy umówienie serwisu. Kolejną zaletą jest możliwość zaprogramowania ulubionego napoju kawowego, który odpowiada naszym upodobaniom. Wystarczy podstawić filiżankę, a ekspres automatycznie przygotuje kawę. Dzięki połączeniu z siecią urządzenie może pobierać aktualizacje oprogramowania, które naprawiają ewentualne usterki oraz zwiększają funkcjonalność ekspresu, np. dodając nowe kawy do menu. Serwis może również zdalnie diagnozować urządzenie i w razie potrzeby wysłać technika lub udzielić wskazówek, jak rozwiązać problem samodzielnie.

MPM MKW-11M; MIELE CM 5710 Silence

Parametry ekspresów

Wybór odpowiedniego ekspresu będzie łatwiejszy, jeśli poznamy jego parametry. Te powinny uwzględniać sposób użytkowania sprzętu. Duży ekspres sprawdzi się tam, gdzie mamy więcej miejsca oraz pewność, że przygotowujemy kilka porcji kawy dziennie. Jeśli jednak pijemy np. do 6 filiżanek kawy dziennie, to dobrym wyborem może być kompaktowy ekspres do kawy. Istotne parametry urządzenia to:

• pojemność zbiornika wody – informacja o pojemności pozwala dokonać wyboru urządzenia dostosowanego do potrzeb użytkownika i jego rodziny;
• pojemność zbiornika na ziarna – dotyczy ekspresów z wbudowanym młynkiem. Im jest większa, tym rzadziej będziemy dosypywać kawę. W ekspresach kompaktowych zazwyczaj wynosi do 250 g;
• liczba produktów – dotyczy ekspresów automatycznych i określa, ile rodzajów napojów może przygotować urządzenie;
• pojemność zbiornika na fusy – określa, ile porcji kawy przygotujemy w ekspresie automatycznym przed koniecznością opróżnienia zbiornika na fusy;
• czas uruchomienia ekspresu (od momentu włączenia do finału zaparzenia) – większa prędkość przyrządzania kawy jest parametrem bardzo pożądanym, dlatego m.in. zaparzanie przelewowe zastępuje się dziś ciśnieniowym, automatycznym;
• pojemność jednostki zaparzającej – może być regulowana i określa, jaką ilość kawy urządzenie użyje do przygotowania wybranego napoju. Jest zmienna w zależności od mocy kawy czy przygotowanego napoju. Na przykład do espresso zaleca się stosować od 7 do 9 g kawy;
• regulacja temperatury zaparzania – możliwość dostosowania temperatury wody do typu ziaren, stopnia mielenia czy przygotowywanego rodzaju kawy;
• regulacja stopnia mielenia ziaren – możliwość dostosowania stopnia mielenia ziaren do ich rodzaju czy przygotowywanego rodzaju kawy;
• programowanie ilości użytej wody – opcja zwiększenia lub zmniejszenia ilości wody użytej do przygotowania danego napoju;
• regulacja mocy kawy – możliwość kontroli intensywności smaku kawy;
• regulacja temperatury i ilości mleka lub pianki – możliwość dostosowania ilości mleka, pianki oraz ich temperatury w przypadku przygotowywania kawy mlecznej;
• rozmiar ekranu – wyświetlacze są już powszechnie stosowane w ekspresach. Niektóre mają możliwość obsługi dotykowej. Duży ekran to większy komfort korzystania z urządzenia, także podczas wstępnej konfiguracji, zwłaszcza jeśli ktoś ma problemy ze wzrokiem;
• ciśnienie wody zaparzającej – podawane w barach. Za standard w ekspresach wysokociśnieniowych można przyjąć 15 barów, niektóre modele oferują jednak więcej, np. 19 barów;
• czas zaparzania pod ciśnieniem – zwiększona szybkość zaparzania to skrócony okres oczekiwania na przygotowanie kawy, ale i napełnienie filiżanki (cecha ważna w przypadku większej liczby użytkowników);
• masa ekspresu – parametr jest dość ważną informacją i ma znaczenie przy transporcie (ręcznym oraz mechanicznym), jak też z uwagi na mebel, na którym zostanie postawiony;
• wymiary ekspresu zewnętrzne i wewnętrzne – to maksymalne gabaryty urządzenia lub otworu do zabudowy, podane w milimetrach, bardzo pomocne przy planowaniu transportu i ustawieniu lub montowaniu urządzenia. W przypadku ekspresów wolnostojących za modele kompaktowe możemy uznać te o szerokości do 25 cm.

Dużym atutem jest możliwość przygotowania dwóch kaw jednocześnie. (Fot. JURA)

Młynek do kawy

Stopień zmielenia ziaren wpływa na czas przepływu przez nie wody, czyli na tzw. czas ekstrakcji. Drobniej zmielone potrzebują dłuższego czasu, co daje intensywny aromat. Zasadniczo stosuje się dwa rodzaje młynków: stalowe lub ceramiczne. Zbudowane są zazwyczaj z dwóch elementów, które obracając się, miażdżą (na wzór żaren) ziarna, dzięki czemu te nie tracą swoich walorów smakowych. Poziom zmielenia można regulować, a polega to na tym, że żarna oddalają się od siebie lub przybliżają, tworząc mniejszą albo większą przestrzeń dla fragmentów zmielonych ziaren. Ważne, żeby żarna były zrobione z materiałów dobrej jakości, jak stal lub ceramika, i miały odpowiednie kształty ostrzy. Tylko wtedy nie ścierają się, są wytrzymalsze i umożliwiają delikatniejsze mielenie. Młynki różnią się m.in. liczbą stopni mielenia, a mogą mleć np. na sześciu płaszczyznach. Im mniejsze różnice między poszczególnymi poziomami, tym drobniej mogą być zmielone ziarna. Ważne jest przy tym dobranie odpowiedniej prędkości obrotowej – sprawia to, że kawa w trakcie mielenia nagrzewa się minimalnie, co poprawia jej smak i pozwala zachować naturalny aromat. Modele automatyczne bywają wyposażone w dwukomorowy lub nawet trójkomorowy pojemnik na kawę. Można więc zastosować różny typ ziaren, np. bezkofeinowe. Co więcej, mają one także przełącznik wyboru rodzaju ziaren, umożliwiający wybór konkretnego typu lub stworzenie własnej mieszanki przez ich połączenie.

JURA E8; BOSCH VeroCafe TIE20301

Podgrzewanie wody

Stała temperatura parzenia kawy jest niezwykle istotna dla efektu końcowego, dlatego też producenci modeli ciśnieniowych chętnie sięgają po najwydajniejsze systemy grzewcze. Istotna w tym jest funkcja wstępnego zaparzenia – podczas tego procesu woda zostaje wpompowana do modułu zaparzającego, a tam zmielona już kawa jest nawilżana i lekko pęcznieje, dzięki czemu uwalniany jest jej smak, który jest kontrolowany jeszcze przed właściwym parzeniem. Elektroniczny system kontroli dobiera ustawienia i automatycznie dostosowuje ilość wody do rodzaju napoju. Optymalne ciśnienie sprawia, że woda przepływa przez każdy gram kawy, a potem trafia prosto do filiżanki. Po zaparzeniu moduł zaparzający odprowadza do tacki ściekająca wodę, która pozostała w zmielonej kawie, a wysuszony miał trafia do pojemnika. Dzięki termoblokom ekspres szybciej się nagrzewa i jest gotowy do pracy, działa na zasadzie przepływowego podgrzewacza wody – trzeba na początku pracy ekspresu wypuścić trochę wody (aby wnętrze się rozgrzało), utrzymuje też stałą temperaturę parzenia kawy, a ma to decydujący wpływ na jej właściwości. Oczywiście, duże znaczenie ma w tym woda, która podgrzewana jest bezpośrednio przed przygotowaniem naparu do takiej temperatury, jakiej dany rodzaj kawy wymaga (np. espresso czy gorąca woda do herbaty). W zależności od modelu w ekspresach montuje się pojedynczy lub podwójny termoblok. Układ zaparzania ochładza się, gdy się z niego nie korzysta. Dlatego też po zaparzeniu jednej porcji kawy temperatura wewnątrz ekspresu spada, ciepło ucieka na przestrzeni między grzałką a jednostką zaparzania, z tego powodu podczas przygotowywania kolejnego naparu po dłuższej przerwie woda musi zostać podgrzana do wyższej temperatury. W ten sposób zmniejsza się straty ciepła i zapewnia optymalną temperaturę parzenia. Zaawansowane systemy elektroniczne samodzielnie dobierają jej wysokość do temperatury panującej w układzie. Tymczasem bojler wolniej się nagrzewa, ale naraz podgrzewa większą ilość wody, dodatkowo dłużej trzyma ciepło.

MIELE CM 5510 125 Edition; SIEMENS EQ500 integral connect TQ518RX3

Jednostka zaparzania z regulacją komory

Specjalna konstrukcja tej jednostki wytwarza ciśnienie oraz stwarza optymalne warunki do przyrządzenia określonej porcji kawy. Dzięki temu można dobrać aromat i intensywność napoju do własnych preferencji, jak również dostosować je do konkretnego rodzaju naparu. Proces ten ma kilka etapów. Najpierw zmielona kawa trafia z młynka do komory zaparzania, potem wytwarzane jest ciśnienie. Co ważne, ilość wody do wstępnego zaparzania dostosowywana jest do ilości zmielonej kawy – na początku urządzenie zwilża ją tylko, wydobywając związki i olejki aromatyczne. Podczas kolejnego etapu dochodzi już do właściwego zaparzenia i wydobycia wszystkich walorów smakowych oraz zapachowych.