Niezbędne i funkcjonalne roboty kuchenne

Trudno wyobrazić sobie współczesną kuchnię bez robota kuchennego. Blendery, miksery czy roboty wieloczynnościowe znacznie usprawniają przygotowywanie wielu potraw. Świetnie radzą sobie również z obróbką warzyw i owoców, więc znacznie ułatwiają zdrowe odżywanie.

Na rynku znajdziemy zarówno proste roboty jednofunkcyjne, jak i modele wyposażone w wiele dodatkowych nasadek, które znacznie zwiększają możliwości i zakres użytkowania. Zaletą modeli wielofunkcyjnych jest z pewnością to, że całościowy koszt zakupu sprzętu wraz z akcesoriami będzie mniejszy niż oddzielnych urządzeń. Oprócz tego nie zajmą one tyle miejsca.

Rodzaje blenderów

Blendery należą do najpopularniejszych robotów kuchennych użytkowanych w domach. Zawdzięczają to przede wszystkim nieskomplikowanej konstrukcji, przystępnym cenom oraz funkcjonalności. Obecnie na rynku możemy wyróżnić ich kilka typów – blendery ręczne, kielichowe, próżniowe czy osobiste (smoothie makery). Blendery pozwalają przede wszystkim na rozdrabnianie żywności. Są niezastąpione w trakcie przygotowywania koktajli, musów, sosów czy kremów. Ich funkcjonalność w znacznym stopniu zależy jednak od konstrukcji oraz wydajności.

Blendery ręczne często dostępne są w zestawie oprócz ostrza tnącego także z rozdrabniaczem oraz ubijaczką do mas. Dzięki temu przy ich pomocy możemy też przygotować np. ciasto na naleśniki czy poszatkować warzywa, np. cebulę, czy zioła. Inne, rzadziej spotykane akcesoria to np. malakser czy końcówka do puree. Wydajność blendera, oczywiście, zależy od jego mocy. Podstawowe modele ręczne zazwyczaj dysponują silnikami o mocy ok. 300 W, a najmocniejsze nawet 1000 W. To te ostatnie są oczywiście najczęściej wyposażone w największa liczbę akcesoriów.

Mówiąc o blenderach kielichowych, warto pamiętać także o wspominanych blenderach osobistych i próżniowych, gdyż są one pewnego rodzaju podgrupami tych urządzeń. W blenderze osobistym bowiem funkcję kielicha przejmuje niewielka dołączona do zestawu butelka, a blender próżniowy jest wyposażony w kielich z funkcją blendowania próżniowego. Kielich do blendowania może być też elementem wyposażenia robota planetarnego czy też wieloczynnościowego. Standardowe prace z blenderem kielichowym to miksowanie warzyw i owoców na koktajle i kremy, kruszenie lodu itp. Bardziej zaawansowane modele wyposażone są w funkcję podgrzewania. Pozwala to na bardzo szybkie przygotowanie np. zup. Blendery kielichowe są również niezastąpione w przygotowywaniu zdrowej żywności. Modele o dużej mocy, ponad 1000 W, oraz dużej prędkości obrotowej, sięgającej nawet 30 tys. obr./min, pozwalają na przygotowanie domowego masła orzechowego, humusu, a nawet mąki, np. ryżowej, kokosowej czy kukurydzianej. To właśnie tego typu zadania stawiają przed blenderami kielichowymi największe wymagania.

Dzięki licznym dodatkom blendery ręczne sprawdzą się np. przy przygotowywaniu sałatek czy koktajli.

Roboty planetarne

Choć swoim wyglądem przypominają miksery z misą, roboty planetarne różnią się od nich zasadą działania. Na rynku dostępnych jest wiele wszechstronnych konstrukcji, które można wyposażyć w rozmaite akcesoria znacząco zwiększające funkcjonalność. Wspólną cechą jest jednak fakt, że wszystkie takie roboty wyposażone są w przekładnię planetarną, której ruch pozwala na poruszanie się mieszadeł w całej przestrzeni misy, która zazwyczaj wykonana jest ze stali nierdzewnej lub tworzywa sztucznego. Narzędzie pracuje w dzieży ruchem złożonym: obraca się wokół własnej osi, tak jak w zwykłym mikserze, a równocześnie zatacza okrąg po jej obwodzie w przeciwnym kierunku. Przypomina to ruch Ziemi wokół Słońca – stąd nazwa.

Urządzenia tego typu specjalizują się w przygotowywaniu mas zarówno lekkich, jak i ciężkich. Charakterystyczny ruch mieszadeł zapewnia im idealne napowietrzenie, które gwarantuje doskonały efekt końcowy. Dzięki dzieży i mieszadłom, które wykonane są z dobrej jakości stali nierdzewnej, roboty planetarne doskonale sprawdzają się podczas „zadań specjalnych”, takich jak np. mieszanie ciast drożdżowych.

Akcesoria w robotach planetarnych

Odchodząc od planetarnych rozważań, warto pamiętać, że robot może przecież pracować z całą gamą akcesoriów. Szeroka gama przystawek pozwala szybciej i łatwiej wykonać wiele kuchennych czynności. Ważnym elementem są dostępne mieszadła i haki. Standardowym wyposażeniem są hak do zagniatania ciasta, mieszadło do ubijania oraz końcówka do mieszania lekkiego ciasta. Bardzo często w zestawie znajdują się także szatkownica do warzyw czy przystawka do mielenia mięsa. Inny popularny dodatek to kielich do blendowania. Wśród bardziej niecodziennych akcesoriów można wymienić przystawkę do przygotowywania lodów, młynek do ziaren, a nawet maszynkę do makaronu. Najbardziej zaawansowane modele robotów mogą być wyposażone także w funkcję gotowania, jest to jednak w tym segmencie rzadko spotykane rozwiązanie.

Wieloczynnościowe roboty gotujące

Specyficznym rodzajem robotów wieloczynnościowych są modele z możliwością gotowania. Pozwalają one szybko przyrządzić smaczne i zdrowe potrawy. Zbudowane są z kilku elementów, a najważniejsze to korpus, system grzewczy oraz naczynie główne. W korpusie umieszczone są gniazdo z elementem grzejnym i panel sterowania – do niego przytwierdza się także naczynie. W zależności od urządzenia funkcję elementu grzejnego spełnia grzałka (o mocy np. 1000 W) lub płyta indukcyjna. Obowiązkowym rozwiązaniem jest możliwość ustawiania temperatury gotowania.

Wbudowany czujnik pozwala na kontrolę temperatury wewnątrz misy, a wbudowana w korpus waga umożliwia odważanie kolejnych składników w jednym naczyniu. Waga dodatkowo wyposażona jest w funkcję tarowania i doważania. Moc robotów z funkcją gotowania wcale nie jest duża i wynosi np. 500 W. Przy takim poziomie mocy urządzenia pracują z prędkością od 40 do ok. 10 200 obr./min, mają też ok. 10 stopni regulacji prędkości. Sercem robota jest naczynie, najczęściej wykonane ze stali nierdzewnej. Nie ma co ukrywać, że właśnie ten materiał jest najczęściej wybierany przez producentów. Jest trwały, odporny na uszkodzenia i wysoką temperaturę, a dodatkowo dobrze utrzymuje ciepło. Misy lub naczynia są różne w zależności od urządzenia. Ich pojemność zazwyczaj wynosi 2–2,5 l, co pozwala przygotować większą ilość produktów. Obowiązkowo wyposażone są w nienagrzewający się uchwyt i pokrywkę, która nie tylko zamyka naczynie, a także uruchamia czujniki bezpieczeństwa, a także demontowane ostrza, odpowiadające za rozdrabnianie składników. Kolejnym ważnym elementem, jak w każdym robocie kuchennym, są dostępne akcesoria. Do najważniejszych zaliczamy nóż miksujący, końcówkę do mieszania, do ubijania piany i przygotowywania sosów, pojemnik do gotowania ryżu, owoców lub warzyw oraz naczynie do gotowania na parze.

Przygotowane w blenderze próżniowym koktajle z warzyw i owoców dłużej zachowują wyrazisty kolor i smak. Mają również gładką i aksamitną konsystencję.

Roboty wieloczynnościowe

To jedne z podstawowych kuchennych pomocników, często nazywane są malakserami. Nie są wyposażone w funkcję gotowania, za to znakomicie radzą sobie zwłaszcza z obróbką warzyw. Dzięki całej gamie różnych tarcz tnących pozwalają one cięcie, siekanie czy rozdrabnianie różnych warzyw, co znacząco ułatwia np. przygotowywanie sałatek. Dostępne są nawet specjalne tarcze do robienia frytek. To jednak niejedyne zastosowania. Robot wieloczynnościowy poradzi sobie także z wyrabianiem lekkiego ciasta, wyciskaniem soku czy blendowaniem produktów. W zależności od modelu funkcje mogą być różne i wynikają z dostępnych w zestawie lub jako akcesoria przystawek.

Miksery ręczne

To jedne z najprostszych urządzeń, które służą do mieszania, ubijania lub rozdrabniania produktów. Mają kilka wymiennych końcówek, zwiększających ich możliwości, oraz regulację obrotów, która pozwala dostosować prędkość pracy urządzenia do rodzaju przetwarzanych produktów. Miksery ręczne to najprostsze urządzenia, składające się jedynie z korpusu i końcówek, charakteryzują się niewielkimi gabarytami przy stosunkowo małej masie. Są doskonałą propozycją dla tych osób, które nie potrzebują zaawansowanych urządzeń lub które rzadko gotują same. Miksery tego typu mają regulację prędkości obrotów, moc ok. 500 W, dodatkową funkcję turbo i elementy antypoślizgowe. Część dostępnych na rynku urządzeń dodatkowo wyposażona jest w kubek miksujący.

Miksery stojące to połączenie modeli ręcznych z misą oraz specjalnym stojakiem. Dzięki możliwości przymocowania miksera i misy do korpusu urządzenie pracuje praktycznie samodzielnie. Wystarczy je odpowiednio zamontować, aby mogło miksować produkty bez naszej pomocy. To duże ułatwienie, które pozwala w tym samym czasie przygotowywać inne produkty. Również tutaj stosuje się wymienne końcówki oraz regulację prędkości i funkcję turbo. Modele stojące zajmują więcej miejsca i mogą być wyposażone w dodatkowe rozwiązania, np. wagę kuchenną.

Niektóre modele blenderów próżniowych współpracują z pojemnikami i woreczkami. Mogą być wykorzystane do próżniowego przechowywania żywności.

Funkcje robotów kuchennych

Roboty kuchenne sprawiają, że mamy całą kuchnię w jednym urządzeniu. Dzięki nim możliwe jest nie tylko przygotowywanie potraw, ale także w niektórych modelach gotowanie. Poniżej przedstawiamy krótki spis możliwości tych urządzeń.

• Gotowanie na parze – dotyczy tych modeli, które wyposażone są w specjalne wkłady. To najzdrowszy sposób przygotowywania posiłków i doskonała metoda przygotowywania ryb, warzyw, owoców morza, a także mięsa.
• Wyrabianie ciasta – umożliwiają je specjalne mieszadła. W robocie można przygotować ciasto na pizzę, pieczywo, ciasto francuskie czy masy do ciast.
• Rozcieranie i szatkowanie – aby to osiągnąć, wystarczy ustawić czas i prędkość rozdrabniania, aby uzyskać pożądany rezultat. W ten sposób można zrobić kremy, purée czy desery owocowe.
• Emulgowanie – to łatwy sposób na przygotowanie majonezu, sosów do mięsa czy lodów i musów.
• Ubijanie – to jedna z podstawowych funkcji wszystkich robotów kuchennych. Odpowiednie mieszadła umożliwiają ubijanie jaj czy śmietany, a także przygotowanie np. lukru do ozdabiania wypieków.
• Miksowanie – czyli mielenie produktów bez miażdżenia ich. Przydatne podczas robienia kremów czy ciasta na naleśniki.
• Mielenie, proszkowanie, ścieranie – dotyczy nie tylko orzechów czy cukru. Dzięki możliwości ustawienia czasu i prędkości łatwiej jest uzyskać pożądany rezultat.
• Rozdrabnianie – dzięki specjalnym nożom rozdrabnianie warzyw, mięsa czy kostek lodu nie może być już łatwiejsze.
• Przyrządzanie napojów – funkcja ta pozwala m.in. na zrobienie koktajli czy smoothie z owoców lub warzyw.
• Przygotowywanie wywarów – to funkcja skracająca czas przygotowywania wywarów do zup czy sosów.
• Ważenie – wbudowana waga zapewnia precyzję odmierzania składników – nawet tych, które dokładamy do naczynia.
• Kontrola i odmierzanie czasu przygotowywania potrawy – to duże ułatwienie, które sprawia, że nie musimy nieustanie doglądać gotującej się potrawy i troszczyć, aby się nie przypalała czy nie wykipiała. W tym czasie możemy robić inne rzeczy bez obawy, że cały nasz trud gotowania pójdzie na marne.
• Podgrzewanie potrawy – zazwyczaj jest to podgrzanie danego dania do bezpiecznej temperatury, zarówno dla dziecka, jak i osoby dorosłej. Należy pamiętać, że nie wszystkie modele robotów kontrolują ten proces w pełni.
• Zważenie i w razie konieczności doważenie odpowiedniej ilości – jest to istotne zwłaszcza wtedy, gdy przygotowujemy potrawę według przepisu i od dokładnego odmierzenia zależy powodzenie procesu.
• Zmielenie ziaren na mąkę – interesująca funkcja, szczególnie dla miłośników tezy, że jeśli można zrobić coś samemu, to po co kupować gotowe. Przyda się także, gdy chcemy np. upiec domowy chleb czy ciasto.
• Ubijanie śmietany na masło – przy odrobinie dobrej woli w możemy przygotować pyszne i zdrowe domowe masło.
• Przygotowywanie jogurtu – jogurty naturalne to bogactwo dobrych dla zdrowia elementów. Warto przygotowywać je w domu, samodzielnie. Nie tylko mamy kontrolę nad każdym ich składnikiem, ale i możemy samemu tworzyć dowolne wersje smakowe.
• Przygotowywanie lodów – jeśli lubimy lody, warto zastanowić się nad robotem, który pomoże nam w ich przygotowaniu. Warto wiedzieć, że na rynku istnieją także specjalne domowe automaty do wyrobu tych pysznych smakołyków. Nie tylko mamy pełną kontrolę nad ich walorami smakowymi, ale i pewność, że przygotowane będą bez polepszaczy smaku czy konserwantów.
• Przygotowywanie kawy, kawy mrożonej i innych mrożonych napojów – jedno urządzenie może zastąpić kilka innych, w tym po części nawet ekspres do kawy! Bez wątpienia znakomita funkcja dla miłośników energetycznych ziaren. Możliwość przygotowania profesjonalnej mrożonej kawy latem – nieoceniona.

Roboty planetarne dzięki dodatkowym akcesoriom można wykorzystać do wielu innych zadań poza wyrabianiem ciasta. Świetnie zastąpią także blender kielichowy, a nawet maszynkę do mielenia mięsa.

Ważne parametry

Roboty kuchenne to zróżnicowana grupa produktów. Podczas zakupu pod uwagę trzeba wziąć nie tylko funkcjonalność urządzeń czy rodzaj dostępnych końcówek, ale także najważniejsze parametry – to także od nich zależy wydajność konkretnych modeli. Ich znajomość ułatwi wybór urządzenia, które nie tylko będzie spełniało wymogi, ale też będzie dopasowane do rzeczywistych potrzeb użytkownika. Do najważniejszych parametrów zaliczamy:

• pojemność – oznaczaną w litrach lub mililitrach. Dotyczy mikserów z misą stojącą, blenderów, robotów wielofunkcyjnych, gotujących, a także rozdrabniaczy. Pojemność to wielkość maksymalna deklarowana przez producenta – do jej zmierzenia używa się po prostu wody. Wskazuje na możliwość zmieszczenia w misie potrzebnej ilości składników przygotowywanej potrawy (osobno lub razem), owoców, warzyw itp.;
• szybkość wirowania narzędzi – czyli liczbę obrotów na minutę [obr./min] dla poszczególnych stopni ustawień, a także dla wartości maksymalnej. Zwykle maksimum nie przekracza 350 obr./min, a liczba ustawień – 10. Parametr ten jest bardzo ważny, gdyż pozwala na dobór optymalnej obróbki do konkretnych składników, ale też produktu końcowego. Innej prędkości wymaga kruszenie lodu, innej ubijanie piany czy wyrabianie ciasta. Część urządzeń ma specjalne ikonki informujące o tym, jakie ustawienie jest odpowiednie do konkretnej potrawy – bardziej szczegółowe informacje zawarte są w instrukcjach obsługi lub dołączanych do urządzeń książkach kucharskich;
• temperaturę gotowania – podawaną w stopniach Celsjusza [°C] i dotyczącą robotów z opcją gotowania. Pozwala na wybór (lub ustawienie według książki kucharskiej) optymalnego programu dla cieplnego przygotowania potrawy. Jej zakres jest obowiązkowo podawany przez producenta i ma wpływ na to, jaki rodzaj produktów czy dań jesteśmy w stanie przygotować w urządzeniu;
• masę robota – podawaną w kilogramach. Masa urządzenia tak naprawdę wpływa głównie na wygodę jego przechowywania, a właściwie przenoszenia. Największą masę mają modele z funkcją gotowania czy planetarne – te ostatnie najczęściej mają korpus wykonany ze stali nierdzewnej oraz stalowe dzieże. Masę powinno się podawać osobno dla urządzenia i dla kompletu wyposażenia w wymienne narzędzia;
• wymiary robota – określają jego zewnętrzne krawędzie. Podanie szerokości, wysokości, głębokości urządzeń jest bardzo pomocne przy jego przechowywaniu, a także planowaniu jego ustawienia podczas gotowania. Największe wymiary mają modele planetarne i z funkcją gotowania. Więcej miejsca zajmują także blendery stojące czy miksery z misą. Dlatego też warto jeszcze przed zakupem zastanowić się, czy aby na pewno w kuchni znajdzie się wystarczająco dużo miejsca do ich przechowywania;
• moc silnika – jest ważnym, ale nie najważniejszym parametrem robota kuchennego. Powinna być podawana w watach. Moc dostosowana jest zwykle do typu pracy robota, wielkości urządzenia, misy, pojemności zbiorników itp. Na rzeczywistą pracę i efektywność robotów wpływ mają mechanizmy różnicowe, jakość materiałów, z jakich są one wykonane, oraz sprawność (wydajność robota).

Bezpieczne użytkowanie

Również i w tym wypadku większość rozwiązań stosowana jest we wszystkich typach urządzeń. Funkcje, w które wyposażane są miksery, równie dobrze można znaleźć w blenderach czy robotach wieloczynnościowych. Pierwsza kwestia dotyczy przechowywania i nie chodzi o samo urządzenie, a głównie o dołączone do niego końcówki. Warto pamiętać, że jeśli nie narzekamy na zbyt dużo miejsca w kuchni, akcesoria ułatwiające przechowywanie końcówek będą bardzo dobrym rozwiązaniem i pomogą nam utrzymać porządek. W mikserach stosuje się kilka rozwiązań. Podajniki z miejscem na końcówki występują w mikserach stojących. Podajnik ma specjalne zaczepy, do których można przyczepić mieszadła. Inną propozycją są specjalne stojaki na mikser i końcówki – po skończonej pracy można na nich umieścić nie tylko końcówki, ale też samo urządzenie lub pojemniki. Rzadkim rozwiązaniem jest możliwość mocowania akcesoriów na korpusie – na spodzie mikserów ręcznych znajdują się zaczepy umożliwiające przechowywanie końcówek. Równie ważne są rozwiązania wpływające na bezpieczeństwo zarówno użytkownika, jak i samego urządzenia. Obowiązkowa jest blokada końcówek, która występuje we wszystkich typach urządzeń. Zapobiega ona wypadnięciu lub wyjęciu mieszadeł w trakcie pracy urządzenia. Można ją zwolnić dopiero po jego wyłączeniu. Dzięki temu przypadkowe naciśnięcie przycisku zwalniającego końcówki nie spowoduje ich wypadnięcia – rozwiązanie to dotyczy także robotów planetarnych i wieloczynnościowych. W blenderach bezprzewodowych bardzo często stosuje się zabezpieczenie przed przypadkowym włączeniem. Po naciśnięciu przycisku włącza się blokada, która uniemożliwia przypadkowe uruchomienie blendera. W modelach kielichowych oraz robotach wielofunkcyjnych można spotkać także zabezpieczenie przed uruchomieniem bez dzbanka lub pokrywki. Dzięki tym blokadom nie można uruchomić urządzenia, jeśli któryś z elementów nie jest prawidłowo zamontowany. Obowiązkowym rozwiązaniem są gumowe elementy, które mają za zadanie zapobiegać przesuwaniu się urządzenia w trakcie pracy, a także wypadnięciu z dłoni. W mikserach i blenderach ręcznych najczęściej umieszcza się je na uchwycie, w pozostałych robotach na spodzie podstawy.

Wbudowana waga w Bosch MUM5

Roboty planetarne jak żadne inne znakomicie radzą sobie zwłaszcza w przygotowywaniu wypieków, które oczywiście wymagają odpowiednich proporcji składników. Stąd też obecność wbudowanej wagi z funkcją tarowania w robotach z serii MUM5. Dzięki niej można precyzyjnie zważyć składniki o masie nawet do 5 kg. Co więcej, waga działa zarówno z misą, jak i innymi akcesoriami, np. z blenderem k ielichowym. Znacząco ułatwia to pracę w kuchni i pozwala zaoszczędzić czas na szukaniu np. dodatkowych wag, miar czy innych przeliczników (np. ile gramów to 1 szklanka). Robot wyposażony jest również w timer, który pozwala na stałą kontrolę pracy. Jeśli np. w przepisie podany jest dokładny czas wyrabiania ciasta, to warto włączyć tę funkcję. Timer pokaże dokładnie, ile trwało ugniatanie mąki ze składnikami. Dzięki temu nie musimy ustawiać dodatkowych powiadomień w telefonie czy włączać minutników.

Skąd brać przepisy?

Roboty kuchenne pozwalają na dużą dowolność i kreatywność w przygotowywaniu potraw, jednak zwłaszcza w modelach wieloczynnościowych liczba dostępnych opcji może na początku przytłaczać. Dlatego wielu producentów dołącza do nich książeczki z bazą podstawowych przepisów, która ułatwia poznanie możliwości sprzętu. Oczywiście, zgodnie z trendami papierowe książeczki coraz częściej są zastępowane przez aplikacje na smartfony. Ich zaletą jest to, że są na bieżąco uaktualnianie i po jakimś czasie w bazie pojawiają się nowe przepisy. Co więcej, smartfon może bezprzewodowo łączyć się z robotem i wtedy na ekranie urządzenia pojawiają się wskazówki dotyczące kolejnych etapów przygotowywania potrawy, a także oprogramowanie robota jest uaktualniane o nowe przepisy.