Uniwersalne i funkcjonalne – żelazka parowe

Tradycyjne żelazka to wciąż najpopularniejsze urządzenia, które pozwalają odświeżyć garderobę i zadbać o nią. Nowoczesne modele wyposażone są w funkcje zapewniające bezpieczne użytkowanie oraz nieniszczące nawet delikatnych tkanin. (Fot. Zelmer)

Nie można oczekiwać, żeby urządzenia, których zadaniem jest usprawnianie prasowania, mogły znacząco się od siebie różnić, skoro służą temu samemu zadaniu. Nie znaczy to jednak, że nie ma pewnych autorskich pomysłów, które znacznie wybiegają poza standardy i wydatnie usprawniają proces prasowania. Czynią go przy tym bardziej efektywnym i przyjaznym użytkownikowi. Dzięki nim urządzenia spiszą się lepiej nie tylko w tradycyjnym użytkowaniu, ale i prasowaniu w pionie czy odświeżaniu, a nawet dezynfekcji odzieży czy zabawek. Dużo uwagi producenci poświęcają również czyszczeniu i konserwacji urządzeń. Dzięki innowacyjnym funkcjom czynności te wymagają minimalnego wysiłku ze strony użytkownika.

Rodzaje żelazek

Żelazka tradycyjne to modele, które pracują tylko i wyłącznie na sucho, a więc bez użycia systemu rozprowadzania pary. Mają idealnie gładkie, najczęściej stalowe stopy (oczywiście, bez otworów), regulację temperatury, a niektóre modele nawet przyciski z oznaczeniami dla niewidomych (wyczuwalnymi pod palcami), sygnalizację świetlną pracy oraz temperatury. Najpopularniejsza obecnie kategoria to żelazka parowe. Urządzenia z tej grupy różnią się mocą, ilością wytwarzanej pary oraz tym, z jakich materiałów wykonana jest stopa. W tej grupie żelazek parowych są takie, które mają wbudowany pojemnik na wodę (wlewa się ją do niego), mogą zatem pracować z parą, a także zraszać tkaniny. Podgrupę żelazek parowych stanowią modele bezprzewodowe. Wyposażone są w specjalną bazę albo stojak, które służą do ładowania urządzenia i podgrzewania stopy żelazka, choć różni producenci stosują własne rozwiązania. Zaletą modeli bezprzewodowych jest pełna swoboda prasowania, ponieważ nie ogranicza nas kabel elektryczny, wiąże się z tym również wygoda manewrowania urządzeniem. Utrudnieniem jest konieczność odkładania urządzenia na bazę co kilkadziesiąt sekund.

Osoby często podróżujące wybierają żelazka turystyczne. Niegdyś były to tylko modele klasyczne, dziś można także spotkać konstrukcje parowe. Cechą szczególną jest fakt, że oba typy występują w wersji kompaktowej. Z reguły mają zdecydowanie mniejsze rozmiary, jak również mniejsze zbiorniki na wodę. Ważnym elementem jest składana rączka, dzięki której zajmują mniej miejsca w bagażu. Istotny może być także przełącznik napięcia w zależności od strefy, do której się wybieramy.

CONCEPT ZN8012 Start; MPM MZE-21/NS; PETRA PF0820VDEE U7; CAMRY CR 5018

Parametry żelazka

Im większa moc (w żelazkach waha się od 1000 W w modelach turystycznych do 3300 W), tym szybciej żelazka się nagrzewają (średnio do 200 °C), a znaczy to, że szybciej można zacząć prasowanie, a więc i szybciej je skończyć. Modele o największej mocy potrzebują na nagrzanie się zaledwie kilkanaście sekund. Co do zakresu temperatury, to w różnych modelach można spotkać zróżnicowane oznaczenia, gdyż jedni producenci podają temperaturę w stopniach, inni rodzaje tkanin, a jeszcze inni skalę „min” lub „max”, jednakże na samą moc nie ma to większego wpływu.

Jeśli żelazko nie jest bezprzewodowe, to długość przewodu ma znaczenie. Dłuższy sznur (średnio ma od 1,8 do 3 m) pozwala na wygodne podłączenie i nie ogranicza osoby prasującej. Równie istotne jest to, by był to przewód kulkowy, który może się swobodnie obracać nawet o 360°, dzięki czemu nie zagina się i nie plącze, co przy gorącym żelazku ma duże znaczenie.

Pojemność zbiornika na wodę ma spory wpływ na sprawne prasowanie, gdyż im więcej mieści wody, tym szybciej można się z prasowaniem uporać, gdyż nie trzeba za często jej dolewać. W klasycznych żelazkach parowych zbiornik ma pojemność ok. 120 – 400 ml. Warto dodać, że 160 ml wody wystarcza na ok. 10 min prasowania, a 350 ml – na 20 min. W niektórych modelach bywa wyjmowany, jednak zintegrowany jest częściej spotykany. Wytwarzana w żelazku para wydobywa się przez tzw. otwory parowe, umieszczone w stopie żelazka – ich liczba oraz rozmieszczenie zależą już od konkretnego modelu. Do większości urządzeń producenci dołączają pojemniki z miarką i wyprofilowanym dziobkiem, ułatwiającym wlewanie wody do zbiornika. Żelazka parowe mają funkcję stałej emisji pary oraz tzw. uderzenie parowe. Dawniej im żelazko było cięższe, tym lepiej się prasowało. Obecnie masa nie przekłada się na jakość pracy urządzenia. Nowoczesne żelazka parowe, zwłaszcza te, które mają wbudowane (lub wyjmowane) pojemniki na wodę, mogą ważyć od 1,5 do 2 kg i ma na to wpływ także pojemność zbiornika na wodę.

Oczywiście, im więcej pary, tym prasowanie jest łatwiejsze i skuteczniejsze. Wyrzut pary w żelazkach określa liczba do ok. 70 g/min (gramy na minutę), z kolei wartość jednorazowego wyrzutu może wynosić nawet 250 g/min. Funkcja uderzenia pary jest już standardowym rozwiązaniem. Naciśnięcie przycisku powoduje jednorazowy silny wyrzut pary. Ułatwia to rozprostowywanie trwałych zagnieceń, które wymagają zastosowania silniejszego wyrzutu. Dzięki niemu para dostaje się między włókna z dużą prędkością i odpowiednio je rozprasowuje. Krótko mówiąc: im większy wyrzut pary, tym łatwiejsze, sprawniejsze, a także krótsze prasowanie, co jest bezpośrednio związane ze zużyciem energii elektrycznej.

Wygodne panele sterujące pozwalają na ustawienie parametrów pracy żelazka. (Fot. Gorenje)

Stopy – podstawa dobrego prasowania

Stopy, po erze siermiężnych żelazek tradycyjnych, stały się istotnym czynnikiem sprawnej pracy urządzeń prasujących, nawet bez względu na to, czy działają z parą, bez niej, czy może w systemach. Stopa musi się poruszać po tkaninie płynnie, być trwała, nie zaczepiać (jej powierzchnia nie może się wycierać), a tym bardziej powinna się równo nagrzewać. Oczywiście, różne marki mają „swoje stopy”, o własnych nazwach i składach. Popularnym rozwiązaniem są stopy ceramiczne, nierzadko z dodatkiem różnych materiałów, np. diamentów. Ich zaletami są bardzo duża odporność na zarysowania oraz gładki poślizg. Innym popularnym rozwiązaniem są np. stopy stalowe z powłoką tytanową, która nagrzewa się równomiernie i jest bardzo odporna. W praktyce warto zwrócić uwagę, jakiego rodzaju powłokę stopy stosuje producent.

ADLER AD 5032; BELDRAY BEL01526-150; ELDOM DA200 Solo; GORENJE SIH2200DGT

Regulacja temperatury i pary

Możliwość ustawienia parametrów pracy urządzeń do prasowania to jedno z ważniejszych rozwiązań. W żelazkach można regulować temperaturę oraz ilość dystrybuowanej pary tak, aby dostosować ich intensywność do rodzaju prasowanej tkaniny. Innowacją na rynku było wprowadzenie urządzeń pozbawionych regulacji. Dotyczy to zarówno żelazek, jak i modeli z generatorem pary – zewnętrznym, jak i wbudowanym. Wprowadzono je z myślą o tych użytkownikach, którzy m.in. zbyt często zapominają o konieczności zmiany temperatury, a także o prasowanych tkaninach, by uchronić je przed przypadkowym uszkodzeniem. W klasycznych modelach z regulacją duże znaczenie mają temperatura stopy żelazka oraz para, która ułatwia przekazywanie ciepła i przyspiesza prasowanie. W modelach bez regulacji temperatura stopy utrzymywana jest na stałym poziomie. W tym wypadku oznacza to, że jest ona niewiele wyższa od temperatury pary – odpowiednie dopasowanie temperatury stopy do intensywności strumienia pary jest kluczem do sukcesu. W przeszłości duża ilość pary w takiej optymalnej temperaturze mogłaby spowodować wyciekanie wody. Stworzenie specjalnej komory parowej wytwarzającej stały strumień bardzo wilgotnej pary, przenikającej w głąb tkaniny, zapewnia szybkie prasowanie bez ryzyka wycieku wody. Dzięki temu nie trzeba regulować temperatury, nie ma ryzyka przypalenia, nie trzeba czekać, aż żelazko się rozgrzeje lub ostygnie. Bez względu na to, kto prasuje, prasowanie trwa krócej. Ważną funkcją jest możliwość prasowania w pionie za pomocą pary, bo można jej użyć przy odświeżaniu zasłon, firan czy też ciężkich okryć. Warto w tym miejscu jeszcze wspomnieć o systemie zabezpieczającym przed kapaniem, które zdarza się podczas prasowania z niższą temperaturą lub gdy żelazko nie osiągnie jeszcze tej zaprogramowanej. „Anti Drip” lub „Anti Drop” to najczęściej używane nazwy tej funkcji.

MPM MZE-17; ZELMER ZIR3200 Healthy; ELDOM DA36 Press; ZELMER ZIR3000 Stiro

Kontrola parametrów

Regulacja temperatury pozwala na dostosowanie głównego parametru do rodzaju tkaniny. Może być ona mechaniczna (obsługiwana przez pokrętło lub suwak), albo elektroniczna z automatycznym doborem ustawień. Na rynku dostępne są żelazka mające kolorowy wskaźnik zmiany temperatury. Każdy kolor odpowiada temperaturze odpowiedniej dla konkretnego rodzaju tkaniny. Ułatwia to szybkie określenie, czy temperatura jest odpowiednia dla danej tkaniny. Ciekawym rozwiązaniem, które najczęściej pojawia się w modelach z wyższej półki cenowej, jest wyświetlacz. Odpowiada za informowanie użytkownika o parametrach pracy urządzenia. Pokazuje m.in. ilość wytwarzanej pary i wody pozostałej w zbiorniku, poziom zużycia wymiennego wkładu odwapniającego i temperatury oraz uruchomienie systemu automatycznego wyłączenia. O podłączeniu urządzenia do prądu informują długi sygnał dźwiękowy i lampka kontrolna temperatury. Gdy stopa żelazka nagrzeje się do wybranej temperatury, na wyświetlaczu pojawiają się odpowiednie symbole. O zmianie ustawienia temperatury informuje także sygnał dźwiękowy. Wciśnięcie „+” lub „-” umożliwia zmniejszenie lub zwiększenie temperatury w zależności od rodzaju prasowanej tkaniny. W niektórych żelazkach wyświetlacz umieszczony jest na rączce.